ورزش توانایی تغییر جهان را دارد
در ادامه کنفرانس برند سبز، دکتر مهرافزا منوچهری، رییس کمیسیون ورزش و محیط زیست کمیته ملی المپیک ایران ، ورزش سبز را این‌گونه معرفی کرد: ورزش سبز در محیط زیست ایجاد آلودگی کمتری می‌کند، مصرف منابع و انرژی در آن بهینه است، به طبیعت احترام می‌گذارد و فرهنگ پایداری را گسترش می‌دهد.
وی سپس خاطر‌نشان ساخت: گرچه ورزش نسبت به فعالیت‌های صنعتی دیگر، کمتر به محیط زیست آسیب می‌رساند، اما در هر حال تأثیراتی دارد که نباید از آن‌ها غافل بود. دکتر منوچهری با تأکید بر ارتباط دوسویه ورزش با محیط زیست افزود: ورزش فضایی مشترک برای فعالیت مثبت تعداد زیادی از افراد در کنار یکدیگر ایجاد می‌کند که با روح عدالت و احترام پیوند دارد. اما جمع شدن چندین میلیونی افراد در کنار هم در یک فضا فشار موقت اما زیادی بر آن اکوسیستم وارد می‌کند و مخاطراتی برای محیط زیست و ورزشکاران به دنبال دارد. مانند آلودگی آب (بیماری‌های ویروسی، باکتریایی و انگلی)، آلودگی هوا (تولید مونوکسید کربن، ازن، اکسیدهای گوگرد، اکسیدهای ازت و ذرات معلق)، آلودگی نوری و صوتی و تولید پسماند. برای کاهش این مخاطرات باید اقداماتی صورت گیرد. حال تأثیراتی دارد که نباید از آن‌ها غافل بود.
رییس کمیسیون ورزش و محیط زیست کمیته ملی المپیک سپس به سازمان‌هایی اشاره کرد که با کمیته بین‌المللی المپیک برای کاهش اثرات زیست‌محیطی ورزش همکاری می‌کنند مانند( UNOSDP ) دفتر سازمان ملل درباره ورزش برای توسعه و صلح)، سازمان بهداشت جهانی، یونیسف، UNEP (برنامه زیست‌محیطی سازمان ملل) و غیره.
پایداری یک سرمایه‌گذاری است نه هزینه
او پایداری را نه یک هزینه بلکه یک سرمایه‌گذرای خواند و توضیح داد: زمین‌های تنیس خاکی را در نظر بگیرید، برای آب دهی و مرتب کردن آن‌ها چقدر آب، انرژی و نیروی انسانی هزینه می‌شود؟ حال اگر آن‌ها را به نوع سینتتیک تغییر دهیم، گرچه خرید اولیه این زمین‌ها هزینه بالاتری دارد، هزینه نگهداری کمتری را تحمیل می‌کند و عملاً در طی یک سال این هزینه خرید جبران می‌شود.
منوچهری در ادامه در خصوص میزان ایجاد آلودگی حاصل از ورزش گفت: سه نوع فعالیت‌های ورزشی داریم با درجات متفاوت آسیب زیست‌محیطی؛ یک دسته فعالیت‌هایی هستند که در فضاهای انسان ساخت (باز یا بسته) مثل استادیوم‌ها، زمین‌ها، سالن‌ها و استخرها انجام می‌شوند که مشکلات زیست‌محیطی کمی در صورت مدیریت خوب ایجاد می‌کنند. اما ورزش‌هایی چون دوچرخه‌سواری، کوهنوردی و سوارکاری به دلیل ازدحام جمعیت و رفتارهای غیردوستانه با محیط زیست، تأثیر مخرب بیشتری دارند و از تمام این فعالیت‌ها بیشتر، پیست‌های اسکی، سورتمه سواری، مسابقات رالی و آفروید به محیط زیست آسیب می‌زنند زیرا باعث تغییر مسیر آب، فرسایش خاک، آلودگی صوتی، صدمه به زیست‌‌گاه‌های طبیعی و جداسازی آن‌ها می‌شوند و علاوه بر آن آب، خاک و هوا را نیز آلوده می‌کنند.
اقدامات پیشگیرانه و اصلاحی در حوزه ورزش و محیط‌زیست
وی سپس درباره راهکارهای کاهش این اثرات افزود: ابتدا باید زمان و مکان مناسب برای هر فعالیت ورزشی با اولویت قراردادن حفظ محیط زیست انتخاب شود. بدین منظور باید مدیریت شهری و زیرساخت‌ها با فعالیت‌های ورزشی دوست‌دار محیط زیست هممگام باشد، فرهنگ و رشد اجتماعی هم باید در راستای توسعه پایدار باشد. سپس باید اصول حفاظت محیط زیست را در فعالیت‌های ورزشی رعایت نمود که شامل اقدامات پیشگیرانه و اقدامات اصلاحی است.
منوچهری درباره اقدامات پیشگیرانه در حوزه ورزش توضیح داد: این اقدامات شامل اجتناب، جایگزینی و کاهش استفاده مجدد است. یعنی باید از مکان‌های نامناسب برای فعالیت‌های ورزشی اجتناب نمود و آن‌ها را با فضاهای بهتر جایگزین کرد و با استفاده از انرژی‌های سبز چون انرژی خورشیدی و بازیافت استفاده مجدد را کاهش داد. مثلا از مواد بازیافتی برای مدال‌ها و جام‌های ورزشی استفاده نمود یا آب مصرفی را بازیافت کرد. در خصوص اقدامات اصلاحی، استفاده از فضاهای مرده یا اختصاص زمین‌هایی برای کاشت درخت می‌تواند آسیب زیست‌محیطی ورزش را جبران نماید. به‌عنوان مثال در المپیک سیدنی مکانی برای ورزشگاه انتخاب شد که قبلاً کشتارگاه بود. در آن صدها درخت کاشتند و آن را تبدیل به فضایی مفید کردند یا در آفریقا کمیته بین‌المللی المپیک شروع به کاشت درخت در 2500 هکتار در آفریقا کرد. به این طریق ردپای کربن حاصل از فعالیت و انتقال ورزشکاران جبران می‌شود و جالب است بدانید خیلی اوقات این فعالیت‌های جبرانی بسیار دورتر از مکان‌های مسابقات انجام شده و می‌شود.
وی سپس با اشاره به کودکان، نوجوانان و جوانان، ورزشکاران شاخص نام‌آور، آموزگاران مدارس، دبیران ورزش و مادران (زنان خانه دار) به‌عنوان افراد هدف اضافه کرد: بیشتر فعالیت‌هایی که انجام می‌شود بیشتر جنبه آموزشی و ترویجی دارد، اما برای اقدامات اجرایی بیشتر نیاز به قانون گذاری وجود دارد.
رییس کمیسیون ورزش و محیط زیست کمیته ملی المپیک با جمله‌ای از نلسون ماندلا سخن خود را در دومین کنفرانس برند سبز پایان داد: “ورزش قدرت تغییر جهان را دارد”